Skema e Granteve për Gratë Fermere

Udhëzues për Aplikim

Për Gratë nga Zonat Rurale në Bujqësi të mbështesin sektorin agro-rural, të rrisin prodhimin dhe produktivitetin, të përmirësojnë sigurinë ushqimore, të përdorin teknologjinë moderne, të diversifikojnë aktivitetet në ferma dhe bizneset rurale, të mbrojnë mjedisin dhe burimet natyrore dhe të krijojnë vende pune

Afati i fundit për dorëzimin e aplikimit:

22.06.2023, ora 16:00

Historiku

CARE International Balkans, zyra në Kosovë, në bashkëpunim me CARE Austria (në tekstin e mëtejshëm: CARE) po zbaton Projektin WEERA – Fuqizimi Ekonomik i Grave në Zonat Rurale të Kosovës, financuar nga Austrian Development Cooperation (ADC). Projekti që do të zbatohet nga CARE, do të kontribuojë në një zhvillim më të barabartë dhe gjithëpërfshirës socio-ekonomik në zonat rurale të Kosovës dhe do të rrisë përfshirjen ekonomike dhe sociale të grave nga zonat rurale të Kosovës duke përmirësuar konkurrueshmërinë e bizneseve të tyre dhe kapacitetin e tyre të pjesëmarrjes qytetare.

Projekti pritet të kontribuojë në rezultatet e mëposhtme:

1. Bizneset rurale të udhëhequra nga gratë janë të gatshme për të prezantuar zgjidhje të qëndrueshme financiare dhe mjedisore si dhe përmirësimin e pozicionit të tyre në treg, nëpërmjet skemës konkurruese financiare dhe asistencës teknike.

2. Gratë nga zonat rurale janë të vetëdijësuara për të drejtat e tyre ekonomike dhe sociale, me kapacitete të ngritura dhe mundësi për pjesëmarrje aktive në proceset vendimmarrëse lokale.

3. Njohja e gjerë e rolit të grave në zonat rurale të Kosovës përmes promovimit të praktikave më të mira të projektit dhe storieve të suksesit.

Kohëzgjatja e projektit: shtator 2022-gusht 2024

Projekti do të implementohet në zonat rurale të rajonit të Pejës dhe Gjakovës.

Projekti do të fuqizojë gratë sipërmarrëse të zonave rurale dhe do të përfshijë burrat, anëtarët e familjes, në seancat sensibilizuese me përfaqësues të OJQ-ve lokale të grave për avokim. Autoritetet lokale, institucionet publike, akterët e zinxhirit të vlerës dhe institucionet financiare do të përfshihen në promovimin dhe zhvillimin e agrobiznesit të udhëhequr nga grate dhe të barazisë gjinore.

Analiza e Situatës

Bazuar në vlerësimin e kryer nga CARE, janë identifikuar nënsektorët e mëposhtëm bujqësorë që kanë potencial të mjaftueshëm për rritje ekonomike, ekologjike dhe të integrimit gjinor:

• Përpunimi i pemëve dhe perimeve
• Prodhimi i qumështit duke përfshirë pikat grumbulluese
• Shpezëtari
• Pemë të imëta (mjedra, luleshtrydhe, boronica etj.)
• Bimët mjekësore dhe aromatike (BMA) dhe produktet pyjore jodrusore (PPJD)
• Blegtori
• Bletari

Sipas Raportit të fundit të BE-së për Analizë Gjinore, gratë janë të nënpërfaqësuara në sektorin e bujqësisë, ato përbëjnë vetëm 5% të fermerëve të licencuar në vitin 2018. Mungesa e pronës, niveli i ulët arsimor, punësimi joformal, qasja e dobët në informata lidhur me subvencionet dhe rolet e socializuara gjinore pengojnë pjesëmarrjen e tyre zyrtare. Ka hulumtime të pamjaftueshme në lidhje me përfshirjen e grave dhe burrave në ekonominë joformale. Sipas Analizës Gjinore (2020), gratë përbëjnë vetëm 2% e të gjithë përfituesve të subvencioneve në bujqësi për vitin 2016.

Nga numri i pergjithshëm i bizneseve të regjistruara në Kosovë, vetëm 13% janë në pronësi të grave, dhe gratë kanë përfituar vetëm 17% nga grantet e Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë (KIESA). Megjithëse raporti mes ndërmarrjeve në pronësi të grave dhe atyre në pronësi të burrave është një me gjashtë, ndërmarrjet në pronësi të grave morën 25 herë më pak fonde nga subvencionet gjatë vitit 2017. Për më tepër, vetëm 15% e grave pronare të bizneseve kanë përdorur kredi nga bankat komerciale.

Gratë e zonave rurale përballen me pengesa të konsiderueshme për të filluar një agrobiznes të formalizuar, ndërkohë që shumëçka ndodh në joformalitet. Disa nga kufizimet kryesore përfshijnë mungesën e mbështetjes teknike për themelimin e bizneseve të grave (përkatësisht regjistrimin e një biznesi), veçanërisht në sektorët: përpunimit të ushqimit, BMA (bimët mjekësore dhe aromatike) dhe sektorë të tjerë bujqësorë.

Objektivi:

Rritja e përfshirjes ekonomike dhe sociale të grave në zona rurale të Kosovës duke përmirësuar konkurrueshmërinë e bizneseve të tyre dhe kapacitetin e tyre të pjesëmarrjes qytetare

Rezultatet e pritshme:

• Rritja e numrit të grave që kanë regjistruar bizneset apo kooperativat e tyre.
• Gratë fermere pajisen me zgjidhje të qëndrueshme financiarisht.
• Rritja e aftësive të kapaciteteve bujqësore të grave fermere.
• Përmirësimi i kapaciteteve prodhuese dhe përpunuese të grave fermere.
• Bizneset e udhëhequra nga gratë kanë zgjeruar pjesën e tyre të tregut dhe kanë rritur gjenerimin e të ardhurave.
• Rritja e ndërgjegjësimit të grave për shfrytëzimin e të drejtave të tyre ekonomike dhe pronësore.

Afati kohor:

Kohëzgjatja e aktiviteteve të propozuara të projektit mund të jetë ndërmjet datave 15.09.2023 – 15.10.2024.

Kush mund të aplikojë:

Të gjitha gratë në bujqësi (bizneset fillestare (start-up), bizneset në pronësi të grave, kooperativat e grave dhe gratë që nuk kanë biznese të regjistruara), të cilat punojnë në sektorët e mëposhtëm:

• Përpunimi i frutave dhe perimeve
• Prodhimi i qumështit duke përfshirë pikat e grumbullimit
• Shpezëtari
• Pemët e imëta (mjedra, luleshtrydhe, boronica etj.)
• Bimët mjekësore dhe aromatike (BMA) dhe produktet pyjore jodrusore (PPJD)
• Blegtori
• Bletari

Kriteret e kualifikueshmërisë:

• Aplikantët duhet të jenë gra fermere, biznese fillestare ose kooperativa në pronësi të grave.
• Aplikantët duhet të jenë banorë në njërën nga komunat e synuara të projektit dhe investimet duhet të realizohen në rajonin e Pejës dhe Gjakovës.
• Aplikantët duhet të jenë drejtpërdrejt përgjegjës për përgatitjen dhe menaxhimin e projektit.
• Aplikantët duhet të kenë një ide se si do të zhvillojnë biznesin në dy vitet e ardhshme.

Kriteret e përzgjedhjes:

Pikët e aplikantëve do të jepen në bazë të kritereve të përzgjedhjes më poshtë:

Rrjeta e vlerësimit:

Përzgjedhja	Pikët maksimale
Përshkrimi i objektivave dhe aktiviteteve të projektit	20
Arsyetimi ekonomik i shpenzimeve buxhetore	15
Ideja se si të zhvillohet biznesi në dy vitet e ardhshme	10
Përshkrimi i zgjidhjeve të problemeve përmes ndërhyrjes së grantit	10
Inovacioni i idesë së biznesit	10
Numri i vendeve të reja të punës	6
Përfitueshmëria dhe qëndrueshmëria e ndërhyrjeve	5
Ndikimi social dhe mjedisor	5
Kapaciteti për të menaxhuar ndërhyrjen	5
Pjesëmarrja e rregullt në seancat e trajnimit	8
Grantet ose donacionet e marra gjatë tri viteve të fundit	1
Aplikantët të ciët nuk kanë përfitu grant ose donacione gjatë tre viteve të fundit	5
Pikët maksimale totale	100

Dokumentet që duhen dorëzuar:

• Formulari i aplikimit (mund ta gjeni në ketë LINK )
• Formulari i buxhetit. (mund ta gjeni në ketë LINK )
• Dokument që vërteton se aplikanti nuk është nën hetime.
• Kopja e letërnjoftimit.
• Certifikata e Regjistrimit të Biznesit ose kooperativës
• Dokumenti i Verifikimit Tatimor nga Administrata Tatimore e Kosovës (për bizneset e regjistruara)

SHËNIM: Kandidatët e suksesshëm që nuk kanë biznes të regjistruar janë të obliguar të regjistrojnë biznesin dhe të dorëzojnë certifikatën e regjistrimit të biznesit.

TË GJITHË APLIKANTËT TË CILËT NUK SJELLIN DOKUMENTET E KËRKUARA PËR TË VËRTETUAR PAJTUESHMËRINË ME KRITERET E APLIKIMIT DO TË REFUZOHEN DHE APLIKIMET E TYRE NUK DO TË VLERËSOHEN.

Shuma e aplikimit buxhetor:

Aplikantët mund të aplikojnë minimumi prej 5,000 EUR dhe maksimumi 10,000 EUR.

Kostot e pranueshme për financim:

• Pajisjet për përpunimin shtëpiak të frutave dhe perimeve (energji efiçiente)
• Makina të vogla tharjeje për BMA dhe PPJD (energji efiçiente)
• Pajisje për përpunimin e BMA, PPJD dhe frutave të imëta (energji efiçiente)
• Pajisje për mjeljen dhe përpunimin e qumështit (energji efiçiente)
• Pajisje për bletari dhe koshere bletësh
• Pajisje për shpezëtari
• Sera (për të gjitha qëllimet duke përfshirë kultivimin e fidanëve)
• Aktivitetet e marketingut
• Dizajni dhe paketimi i produktit

Kostot e papranueshme:

• Ndërtimi i objekteve (beton dhe dru)
• Makineri bujqësore dhe pajisje të tjera përcjellëse për traktor (kositës, brazda, parmendë, kultivues etj.) dhe automjete
• Koshere dhe makineri për koshere
• Blerja e kafshëve (lopë, pulë dhe të tjera)
• Panele diellore
• Plehrat dhe inputet e tjera bujqësore
• Fidanët dhe pajisjet e ujitjes
• Kostoja për stafin dhe personelin tjetër,
• Shpenzimet e zakonshme operative (harxhuese, mirëmbajtje dhe të ngjashme)

Aplikimet me çmime tregu joreale do të refuzohen.

Aplikimet duhet të dorëzohen në gjuhën shqipe ose serbe.

Formulari i aplikimit me shkrim dore nuk do të pranohet.

Komisioni i Vlerësimit mund të organizojë vizita në terren tek aplikantët e kualifikuar gjatë procesit të vlerësimit.

Do të organizohen sesione informuese në:

• 29.05.2023 Pejë
• 02.06.2023 Gjakovë

Mënyra e aplikimit:

Të gjitha aplikacionet duhet të dorëzohen në zarfe të mbyllura në Zyrën e Drejtorisë për Bujqësi në Komunën e Pejës ose Gjakovës.

Të gjitha pyetjet duhet të adresohen përmes emailit: care.kosovo@care.org

Smernice za prijavu

Za žene iz ruralnih područja u poljoprivredi da podrže agro-ruralni sektor, povećaju proizvodnju i produktivnost, poboljšaju sigurnost hrane, koriste modernu tehnologiju, diverzifikuju aktivnosti na farmama i ruralnim preduzećima, zaštite životnu sredinu i prirodne resurse i otvore radna mesta

Rok za podnošenje prijava: 22.06.2023

16:00

Osnovne informacije

CARE International Balkans, kancelarija na Kosovu, u saradnji sa CARE Austria (u daljem tekstu: CARE) sprovodi projekat Ekonomsko osnaživanje žena u ruralnim područjima Kosova-WEERA, finansiran od strane Austrijske razvojne saradnje (ADC). Akcija koju će sprovesti CARE, doprineće pravičnijem i inkluzivnijem socioekonomskom razvoju u ruralnim oblastima Kosova i poboljšati ekonomsku i društvenu inkluziju kosovskih žena iz ruralnih područja kroz poboljšanje konkurentnosti njihovog poslovanja i njihovog kapaciteta za građansko učešće.

Očekuje se da će projekat doprineti sledećim rezultatima:

1. Ruralna preduzeća koja vode žene opremljena su da uvedu finansijski održiva i ekološki prihvatljiva rešenja i unaprede svoju tržišnu poziciju, kroz konkurentnu šemu finansijske i tehničke pomoći.

2. Žene iz ruralnih područja su svesne svojih ekonomskih i socijalnih prava i imaju kapacitete i mogućnosti za aktivno učešće u lokalnim procesima donošenja odluka.

3. Široko priznanje uloge žena u ruralnim područjima Kosova kroz promociju najboljih praksi i uspešnih priča projekta.

Trajanje projekta: septembar 2022-avgust 2024

Projekat će se sprovoditi na Kosovu, u ruralnim oblastima okruga Peć i Đakovica.

Projekat će ojačati žene preduzetnice iz ruralnih područja koje vode ruralne poslove, uključiti muške članove porodice u senzibilne sesije i predstavnice lokalnih ženskih OCD-a u zagovaranju. Lokalne vlasti, javne institucije, akteri lanca vrednosti i finansijske institucije biće uključeni u promociju razvoja agrobiznisa predvođenog ženama i rodne ravnopravnosti.

Analiza situacije

Na osnovu procene koju je sproveo CARE, identifikovani su sledeći poljoprivredni podsektori koji imaju dovoljno potencijala za ekonomski, ekološki rast uz uključivanje rodnih pitanja:

• Prerada voća i povrća
• Proizvodnja mleka uključujući otkupna mesta
• Živina
• Bobičasto voće (maline, jagode, borovnice)
• Medicinsko i aromatično bilje (MAP) i nedrvni šumski proizvodi (NWFP)
• Stočarstvo
• Pčelarstvo

Prema Izveštaju o rodnoj analizi EU, žene su nedovoljno zastupljene u sektoru poljoprivrede, čineći samo 5% licenciranih poljoprivrednika u 2018. Nedostatak vlasništva nad imovinom, nisko obrazovanje, neregistrovani rad, loš pristup informacijama o subvencijama i socijalizovane rodne uloge potkopavaju njihovu zvanično učešće. Ne postoji dovoljno istraživanja o uključenosti žena i muškaraca u neformalnu ekonomiju. Prema Rapid Gender Analysis (2020), žene čine samo 2% svih korisnika subvencija za poljoprivredu u 2016.

Žene poseduju samo 13% svih preduzeća na Kosovu i dobile su samo 17% grantova od Kosovske agencije za ulaganja i podršku preduzećima (KIESA). Iako je odnos žena i preduzeća u vlasništvu muškaraca jedan prema šest, preduzeća u vlasništvu žena su tokom 2017. godine dobila 25 puta manje sredstava u vidu subvencija. Štaviše, samo 15% žena vlasnica preduzeća koristilo je kredite komercijalnih banaka.

Žene u ruralnim područjima se suočavaju sa značajnim preprekama za pokretanje formalnog agrobiznisa, dok se mnogo toga dešava u neformalnom sektoru. Neka od ključnih ograničenja uključuju nedostatak tehničke podrške za osnivanje preduzeća koje vode žene (odnosno za registraciju preduzeća), posebno u sektoru prerade hrane, MAP-a (medicinskog i aromatičnog bilja) i drugim poljoprivrednim sektorima.

Cilj:

Povećana ekonomska i socijalna inkluzija kosovskih žena iz ruralnih područja kroz poboljšanje konkurentnosti njihovog poslovanja i njihovog kapaciteta za građansko učešće

Očekivani ishodi:

• Povećan broj žena koje su registrovale svoje poslovanje ili zadruge.
• Poljoprivrednice su opremljene finansijski održivim rešenjima.
• Unapređene poljoprivredne veštine poljoprivrednica .
• Unapređeni proizvodni i prerađivački kapaciteti žena poljoprivrednica.
• Preduzeća koja vode žene su proširila svoj tržišni udeo i povećala stvaranje prihoda.
• Žene su podigle svest i koriste svoja ekonomska i imovinska prava.

Vremenski okvir:

Trajanje predloženih projektnih aktivnosti može se održati između 15.09.2023. – 15.10.2024..

Ko može da podnese prijavu:

Sve žene uključene u poljoprivredu (start up, preduzeća koja poseduju žene ženske zadruge i žene koje nemaju registrovano preduzeće), koje rade u sledećim sektorima:

• Prerada voća i povrća
• Proizvodnja mleka uključujući otkupna mesta
• Živina
• Bobičasto voće (maline, jagode, borovnice)
• Medicinsko i aromatično bilje (MAP) i nedrvni šumski proizvodi (NWFP)
• Stočarstvo
• Pčelarstvo

Kriterijumi podobnosti:

• Podnosilac prijave mora biti žena poljoprivrednica, žene koje poseduju startup, preduzeće ili zadruga u vlasništvu žena).
• Podnosilac prijave mora biti stanovnik jedne od ciljnih opština projekta i investicije moraju biti sprovedene u oblastima Peć i Đakovica.
• Podnosilac prijave mora biti direktno odgovoran za pripremu i upravljanje projektom.
• Podnosilac prijave mora imati ideju kako da razvije posao u naredne dve godine.

Kriterijumi odabira:

Bodovi podnosilaca prijava će biti dodeljeni na osnovu kriterijuma odabira u nastavku:

Mreža evaluacije:

Odabir	Maksimalni rezultat
Opis ciljeva i aktivnosti projekta	20
Ekonomska opravdanost budžetskih troškova	15
Ideja kako razvijati posao u naredne dve godine	10
Opis rešenja problema kroz grant intervenciju	10
Inovacija poslovne ideje	10
Broj otvaranja novih radnih mesta	6
Profitabilnost i održivost intervencija	5
Društveni i ekološki uticaj	5
Kapacitet za upravljanje intervencijom	5
Redovno učešće na obukama	8
Grantovi ili donacije primljene u poslednje tri godine	1
Kandidati koji nisu primili grantove ili donacije tokom poslednje tri godine	5
Maksimalan ukupan rezultat	100

Dokumenti koje treba podneti:

• Obrazac za prijavu (možete pronaći na LINKU )
• Obrazac budžeta. (možete pronaći na LINKU )
• Dokument koji dokazuje da podnosilac prijave nije pod istragom.
• Kopija lične karte.
• Potvrda o registraciji preduzeća ili zadruge
• Dokument o poreskoj verifikaciji od Poreske uprave Kosova (za registrovana preduzeća)

NAPOMENA: Uspešni kandidati koji nemaju registrovano preduzeće dužni su registrovati preduzeće i dostaviti potvrdu o registraciji preduzeća.

SVI PODNOSIOCI PRIJAVE KOJI NE DOSTAVE DOKUMENTA KOJA SU POTREBNA DA BI SE POKAZALA USKLAĐENOST SA KRITERIJUMIMA ZA PRIJAVU BIĆE ODBIJENI I NJIHOVE PRIJAVE NEĆE BITI OCENJENE.

Iznos budžeta za prijavu:

Kandidati se mogu prijaviti za minimalno 5.000 EUR, a maksimalno 10.000 EUR.

Prihvatljivi troškovi za finansiranje:

• Oprema za domaću preradu voća i povrća (energetski efikasna)
• Male mašine za sušenje za MAP i NWFP (energetski efikasne)
• Oprema za preradu MAP, NWFP i jagodičastog voća (energetski efikasna)
• Oprema za mužu i preradu mleka (energetski efikasna)
• Oprema za pčelarstvo i košnice
• Oprema za perad
• Staklenici (za sve namene uključujući uzgoj rasada)
• Marketinške aktivnosti
• Dizajn proizvoda i ambalaže

Neprihvatljivi troškovi:

• Izgradnja objekata (beton i drvo)
• Poljoprivredna mehanizacija i ostala prateća oprema za traktor (kosilica, zagrtač, plug, kultivator itd.) i vozila
• Mašine za košnice i košnice
• Otkup životinja (krava, živina i dr.)
• Solarni paneli
• Đubrivo i drugi poljoprivredni inputi
• Rasad i oprema za navodnjavanje
• Troškovi za radnike i ostalo osoblje,
• Uobičajeni operativni troškovi (potrošni materijal, održavanje i sl)

Prijave sa nerealnim tržišnim cenama biće odbijene.

Prijave se podnose na albanskom ili srpskom jeziku.

Obrazac za prijavu popunjen ručno neće biti prihvaćen.

Komisija za evaluaciju može organizovati terenske posete kvalifikovanim kandidatima tokom procesa evaluacije.

Informativne sesije će biti organizovane dana:

• 29.05.2023 Peć
• 02.06.2023 Đakovica

Kako podneti prijavu:

Sve prijave treba dostaviti u zatvorenim kovertama

u kancelariji Uprave za poljoprivredu u Opštinama

Peć ili Đakovica.

Sva pitanja treba da budu adresirana putem e-maila: care.kosovo@care.org